ROMA'da Din ve Tapinma

 
Imparatora tapinma, Augustus doneminde ortaya cikti. Gercek
anlamda tapinma ancak imparatorun olumunden sonra baslardi. Ne var ki,
daha imparator yasarken cevresinde kutsallik cercevesinde gelisen
hersey hukumdari, kendisine varilebilecek en yuce sayginlik derecesi
olan tanrilastirma ve tapinmaya hazirlardi.
 
  CONSERRATIO (Roma'da kullanilan resmi sozcuk buydu) Senato'nun
(- yeni bir tapinma baslatabilecek tek yetkili organ) bahsettigi
ve "iyi" imparatorlara, yeni Senato'yla iyi iliskileri olan
imparatorlara verilen bir odul niteligi tasidi. Yeni kutsallas-
tirilan kisi tanrilar katina cikisini saglayan gorkemli bir
toren sonucu DIVUS yani tanrilastirilmis olurdu. Ancak DEUS yani
tanri sayilmazdi. [Ancak oldukten sonra DEUS oluyor.]
Roma'da adina yaptirilan bir tapinakta halk ona tapabilir,
bir rahibi (FLAMEN) ve bir kurulu (SODALIS) bulunabilirdi.
 
   JULIUS-CLAUDIUS'lar ve FLAVIUS'lar donemlerinde DIVUS'larin
sayisi oldukca azdi, buna karsilik ANTONIUS'lar doneminde
tanrilastirmaya, giderek daha sikca basvurulmaya baslandi.
Bu donemde imparatorlarin yanisira DOMUS AGUSTA'nin bircok uyesi
de (TRAIANUS'un babasi, karisi PLOTINA, HADRIANUS'un karisi
SABINA, her iki FAUSTINA, vb tanrilastirildi.
 
  SEVERIUS'lar doneminde ve III. yuzyilda ayni durum
sozkonusudur.
Onceleri Roma'da uygulanan bu tapinma gelenegi bircok kentte ve
tum eyaletlerde buyuk gelisme gosterdi. Kent duzeyinde AGUSTALES
kurullari ve SEVIRI AGUSTALES bulunuyordu. Eyaletlerde bir
delegeler kurulu (CONCILIUM), her yil kultun [tarikatin] bas
rahibini (FLAMEN ya da SACERDOS) secerdi.
 
  Imparator ya da imparatorluk ailesi uyelerine tapinmanin iki
temel etkisi oldu: Birincisi, imparatordan imparatora DIVUS'tan
DIVUS'a kusursuz bir sureklilik dusuncesi uyandirildi ve
iktidarin devamliliginin temel ogelerinden biri durumuna geldi.
Ikinci olarak da imparatorluk tebaasinin, hukumdarlarina yani
Roma'ya karsi siyasal durustlugunun [bagliliginin] mihenk tasini
olusturdu. Bir donemde burokratlar da ayni islemlerle
tanrilastirildilar.
 
(Kaynak: Meydan Larousse, "Tapinma" maddesi.)

[Ilave: Romalilar, eyaletlerdeki kentlerde yasayan halklarin
ileri gelenlerini senenin belli gunlerinde o kentte insa etmis
olduklari tapinakta ayine katilmaya mecbur ederler ve boylece 
onlarin Imparatorluga bagliliklarini saglamaya calisirlardi.]

 
[Not: Buna benzer bir mekanizma ulu onder Ataturk icin Turkiye'de
de gelistirilmeli. Her sehirde tepe ustune bir tapinak insa
edilmeli, - ne tuhaf bir raslanti, Ankarada'ki anit
kabir de, her seyden cok, buyuk bir Roma tapinagina benzer -,
ve basina bir delegeler kurulu (KONSEY) ve bir
RAHIP atanmali, ki halk, tapinma sirasinda yanlis davranislarda
bulunmasin. Ayrica KONSEY, bu tapinma isine karsi cikanlari
yakalayip cezalandirabilmeli.]

Romalilar boylece kuruluslarindan (M.O. 200) yaklasik 
100 sene icinde, Eyaletlerde tapinaklar imsa edip 
halki Imparatorlarina ve onlarin varislerine taptirdiklari 
bir din olusturdular. Hz Isa (a.s.) Allah'in elcisi olarak, 
Filistin ve cevresinde insanlara Allah'tan baska tanri 
olmadigini ve her ne surette olursa olsun insanlara 
tapinmanin buyuk gunah oldugunu teblig etmeye baslayinda 
bu, Roma yonetimine isyan seklinde degerlendirildi. 

 Halka bu din hakkinda gozdagi vermek icin, Ilk 
Hristiyanlardan yakalananlar carmiha gerilerek iskenceler 
icinde olduruldu. Filistin'deki Yahudiler de bu konuda 
Roma yonetimine yardimci oldular.

  Bir muddet sonra, Hristiyanlarla bu sekilde bas etmenin 
mumkun olmadigi anlasilinca, ve bu din Roma'da ta gizlice
taraftar bulmaya baslayinca, Hristiyanlari coluk 
cocuk toplayip Roma'ya getirdiler ve Roma halkinin gozleri 
onunde Arenalarda aslanlara canli canli parcalattilar.
Bundan amac, Roma tanrilarinin, Hz. Isa'nin tanrisindan
daha guclu oldugunu(!) halka gostermekti. 

  Fakat bu Hristiyanlarin herkesin gozu onunde her turlu 
iskenceye ragmen dinlerinden donmemesi Roma'yi derinden 
sarsti, ve neticede Roma Imparatorlugu sonunda Hristiyanligi 
resmi din olarak kabul edip benimsemek zorunda kaldi.



               ----------------
Roma Imparatorlugu sonunda Hristiyanligi kabul etti, ama
o zaman da Hristiyanlik, iktidari Roma ile paylasan bir
din haline gelmisti coktan. Boylece, Hz Isa tarafindan
insanlara ogretilen "Allah'tan baska tanri yoktur"
dusturu, "Sezar'in hakki Sezarin, Tanri'nin hakki
Tanrinin" dusturu ile yer degistirdi. Ortacag'da Roma
parcalanip yikildiktan sonra da Papa hazretleri aradaki
boslugu doldurup, zavalli Avrupa halkina yuklu paralar
karsiliginda Cennet'ten hisse senetleri (Enduljans) 
satip zengileserek, derebeylerini ve krallari bile
merasimle tac giyebilmek icin karda kista, ac biilac 
Vatikan kapilarinda aylarca bekletti. Borcunu odemeyen
veya Papa'ligin emirlerine karsi cikanlari da Aforoz
etti. Onlari halk nazarinda gayrimesru ilan ederek.

Iste simdi ayni senaryo muslumanlari bekliyor. ABD
ve Israil'in pesinde, laik(?), demokratik(?), yari
putperest sefil bir muslumanlik(?)

              --------------