KUBILAY

KUBILAY

7 Ocak 2013, 00:36

Oteyandan Cengiz Allah'in savas kurallarindan habersiz, ya da onlari hice sayarak savasirdi, ona gore gaye kendi askerlerinin canini feda etmek haric savasmaktan gaye kazanmakti, kazanmak icin de her turlu hileya basvurur, herturlu kurali cignerdi. Mesela bir kaleyi fethetmek istediginde, kalenin atrafindaki koyleri talan eder, kacanlarin yarisini esir alir digerlerinin kaleye siginmak uzere kacisini kolaylastirirdi. Kaleye siginanlar, kalenin erzaklarinin cabukca sarfedilmelerini saglayacagi gibi kaledekiler Cengiz'in dehsetini de aktarip morallerinin bozulmasina yardim ederdi. Kalenin direnci azalmaya baslayinca da Cengiz ordusunun onune esir ettigi dusmani katar onlari zorla kendi kalalerine saldirtir, oldurulenlerin yiginlari uzerinden de muzafferane kaleyi ele gecirirdi. Bir sehri ele gecirdikten sonra da ilk yaptigi is o sehrin ileri gelenlerini, kodamanlarini kilictan gecirmek olurdu. Oyle ki artik bir daha bunlar kendine siyasal bir direnis kuramasin. Fakat sehirler ele gecirildikten sonra o bolgenin bilginlerini, sanatkarlarini toplar sehrin yonetimini saglamak icin onlara danisirdir. Fethettigi bolgelerdeki SPEElerin yasal bagimsizligina dokunmaz kendi siyasal varligina tehdit olmadiklari surece onlari korurdu, bu nedenle yonetimi altinda Muslumanlar, Hiristiyanlar, Budistler kendi yasalarina gore yasamaya devam ederlerdi. Cengizin danismanlari arasinda da bu SPEElerin yasalri konusunda bilgili temsilcileri bulunurdu. Cengiz ve ogullari ve torunlari hicbir zaman kendi dillerini ve inanclarini yaptiklari yasalarla yonettikleri SPEElere dayatmamislardir. Kubilay Cin'de Mogolca okullari acmistir, fakat hicbir cinliyi Mogolca ogrenmeye zorlamamistir. Cengiz'in hanedanliginin basarisinin en onemli nedeni ticaret yollarini gelistirip, guvenli hale sokarak inmparatorluk ve otesi uluslararasi ticareti ve iletisimi saglamasidir. Bu surec icinde Handanlik bu ticarete tam bir hissedar olup cikmistir. Kubilay Han da kara yoluyla ticarete deniz yolu ticaretini de katarak bu yapilanmayi mukemmelestirmistir. Kubilay bu yapilanmayi saglamak icin akrabalarinin yonetiminde yasayan bilginleri, tuccarlari, yasa uzmanlarini ithal edip Cin'in ticaret merkezlerine yarlestirmiz, buralarda Musluman, Hiristiyan kolonileri kurarak ticari orgutlenmeyi saglamistir. Ortadogudan ithal ettigi Musluman Yasa uzmanlarinin yardimiyla yasal reformlarla Sung hanedanligina rakip SPEEsel yasal ozgurlukler sagliyarak Sung'un yonetimi altindaki beyin-gucunun kendi yonetimine goc etmesine yol acmistir. Bir muddet sonra bu yasal reformlar yuzunden zayiflayan Sung'u kolaylikla ele gecirmistir. Boylece Ordu gucuyle yapamiyacagini anladigi bir fethi yasama gucuyle kolaylikla saglamistir. Imparator'u katlettikten sonra hanedanin geri kalanina dokunmamis onlarin yine ayni luks icinde yasamalarini saglamis, bu arada Sung hanedanindan biriyle de evlenerek (Imparatorun kizi?) Cinlilerin kendine olan guvenini pekistirmistir. Kubilay Cin'de bircok egitim reformlari yapmis herkesin kucuk yastan egitilmesi icin okullar actirmis, bircok bilimsel arastirma merkesleri kurmustur.  <p>Peki ama diyeceksini butun bu basarilara ragmen Mogol Saltanati neden son bulmustur? Bu merakli maceranin sonunu bir baska yazimda gecerim insallah. </p> <p> </p>